دیسک توراسیک وقتی صحبت از سلامت ستون فقرات می‌شود، ناحیه توراسیک یا قفسه سینه اغلب کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ این بخش از ستون فقرات که بین گردن و کمر قرار دارد، به دلیل نقش حیاتی‌اش در حمایت از قفسه سینه و حفاظت از اندام‌های داخلی، اهمیت ویژه‌ای دارد. با این حال، مشکلاتی مانند فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی یا آرتروز می‌توانند این ناحیه را تحت تأثیر قرار دهند و در برخی موارد، جراحی دیسک توراسیک تنها راه‌حل مؤثر باشد. به عنوان یک متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده‌ام، بارها شاهد تأثیر شگفت‌انگیز این جراحی بر بهبود کیفیت زندگی بیماران بوده‌ام. علل نیاز به جراحی دیسک توراسیک ستون فقرات توراسیک شامل ۱۲ مهره است، که به دنده‌ها متصل شده و ساختار محکمی را تشکیل می‌دهند؛ با این حال، این استحکام مانع از بروز مشکلاتی مانند فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی نمی‌شود. اما چه زمانی نیاز به جراحی دیسک توراسیک احساس می‌شود؟ یکی از شایع‌ترین دلایل، فتق دیسک توراسیک است؛ این مشکل زمانی رخ می‌دهد که ماده ژلاتینی داخل دیسک بین‌مهره‌ای از لایه خارجی آن خارج شده و به نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. بر اساس مطالعات، حدود ۱ تا ۲ درصد از فتق‌های دیسک در ناحیه توراسیک رخ می‌دهند که اگرچه نادر است، اما می‌تواند علائم شدیدی مانند درد قفسه سینه، بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها ایجاد کند. به عنوان مثال، بیماری داشتم که سال‌ها درد قفسه سینه‌اش را به مشکلات قلبی نسبت می‌داد، اما پس از معاینه مشخص شد که فتق دیسک توراسیک عامل اصلی بوده است. دلیل دیگر، تنگی کانال نخاعی است؛ این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که فضای داخل کانال نخاعی به دلیل رشد غیرطبیعی استخوان یا بافت‌ها تنگ شده و به نخاع فشار وارد کند. همچنین، آرتروز یا دژنراسیون مهره‌ها می‌تواند با ایجاد خارهای استخوانی (استئوفیت) به مشکلات مشابهی منجر شود. در چنین مواردی، اگر درمان‌های محافظه‌کارانه مثل فیزیوتراپی یا دارو جواب ندهد، درمان جراحی فتق دیسک توراسیک به گزینه‌ای جدی تبدیل می‌شود. هر یک از این مشکلات، بسته به شدت و تأثیرشان بر عملکرد عصبی، می‌توانند زندگی روزمره را مختل کنند. به همین دلیل، تشخیص دقیق با استفاده از ام‌آر‌آی یا سی‌تی‌اسکن و مشورت با متخصص، اولین گام در این مسیر است. انواع روش‌های جراحی دیسک توراسیک پیشرفت تکنولوژی در حوزه جراحی ستون فقرات، گزینه‌های متعددی را پیش روی جراحان و بیماران قرار داده است؛ انتخاب روش مناسب به عوامل مختلفی مثل محل فتق دیسک، شدت علائم و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد. در ادامه، به چند روش اصلی اشاره می‌کنم. توراکوتومی (Thoracotomy): این روش سنتی با برش در قفسه سینه انجام می‌شود و دسترسی مستقیم به ستون فقرات را فراهم می‌کند. اگرچه مؤثر است، اما به دلیل تهاجمی بودن، دوره نقاهت طولانی‌تری دارد. جراحی آندوسکوپیک: در این روش کم‌تهاجمی، از ابزارهای کوچک و دوربین برای برداشتن دیسک آسیب‌دیده استفاده می‌شود. این تکنیک برای بیمارانی که به دنبال بهبودی سریع‌تر هستند، ایده‌آل است. میکرودیسککتومی توراسیک: با استفاده از میکروسکوپ جراحی، بخش کوچکی از دیسک خارج می‌شود. این روش دقت بالایی دارد و آسیب به بافت‌های اطراف را به حداقل می‌رساند. به عنوان یک جراح، تجربه‌ام نشان داده که انتخاب روش جراحی باید با دقت و بر اساس نیازهای خاص هر بیمار انجام شود. برای مثال، بیماری داشتم که به دلیل فتق بزرگ دیسک در ناحیه T8-T9، به توراکوتومی نیاز داشت؛ اما در مقابل، بیمار دیگری با فتق کوچک‌تر، با میکرودیسککتومی به نتیجه عالی رسید. مراحل جراحی دیسک توراسیک درک مراحل عمل دیسک توراسیک می‌تواند اضطراب بیماران را کاهش دهد و آن‌ها را برای آنچه در پیش دارند آماده کند. این فرایند معمولاً به این شکل پیش می‌رود: ابتدا، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد؛ سپس، بسته به روش انتخاب‌شده، برش مورد نیاز ایجاد می‌شود؛ در جراحی‌های کم‌تهاجمی، این برش‌ها کوچک هستند، اما در توراکوتومی ممکن است تا ۱۰ سانتی‌متر طول داشته باشند؛ پس از دسترسی به ستون فقرات، جراح با ابزارهای تخصصی، دیسک آسیب‌دیده را خارج کرده یا فشار را از روی نخاع برمی‌دارد؛ در نهایت، محل جراحی بسته شده و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود. دکتر John Heller، جراح برجسته ستون فقرات، در این باره می‌گوید: «دقت در حین جراحی دیسک توراسیک حیاتی است؛ زیرا نزدیکی به نخاع و اندام‌های حیاتی، هیچ خطایی را نمی‌پذیرد.» این جمله به خوبی حساسیت این عمل را نشان می‌دهد. مزایای جراحی دیسک توراسیک چرا باید به سراغ جراحی دیسک توراسیک رفت؟ پاسخ ساده است: بهبود کیفیت زندگی. این عمل می‌تواند درد مزمن را تسکین دهد، عملکرد عصبی را بازیابی کند و از آسیب دائمی به نخاع جلوگیری کند. برای مثال، بیماری داشتم که پس از جراحی، توانایی راه رفتن بدون درد را پس از ماه‌ها دوباره به دست آورد. علاوه بر این، در روش‌های کم‌تهاجمی، دوره نقاهت کوتاه‌تر و احتمال عفونت کمتر است. آمارها نشان می‌دهند که بیش از ۸۵ درصد بیماران پس از این جراحی، بهبود قابل‌توجهی در علائم خود گزارش می‌کنند. خطرات و عوارض جراحی دیسک توراسیک مانند هر عمل جراحی، عمل دیسک توراسیک نیز بدون خطر نیست. برخی از عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند: عفونت در محل جراحی آسیب به نخاع یا اعصاب مجاور نشت مایع مغزی‌نخاعی با این حال، تجربه شخصی‌ام نشان داده که با رعایت استانداردهای جراحی و انتخاب بیمار مناسب، این خطرات به حداقل می‌رسند. به یاد دارم بیماری که به دلیل دیابت کنترل‌نشده، در معرض خطر عفونت بود؛ اما با مراقبت‌های دقیق پیش و پس از عمل، بدون مشکل بهبود یافت. دکتر Sigurd Berven، متخصص مغز و اعصاب، معتقد است: «آموزش بیمار و همکاری او در رعایت دستورات پزشکی، کلید کاهش عوارض است.» این نکته‌ای است که همیشه به بیمارانم تأکید می‌کنم. دوره نقاهت و مراقبت‌های بعد از جراحی دیسک توراسیک دوره نقاهت پس از جراحی دیسک توراسیک به روش جراحی و شرایط بیمار بستگی دارد. در روش‌های کم‌تهاجمی، بیماران ممکن است ظرف چند روز به فعالیت‌های سبک برگردند، اما در توراکوتومی، این زمان به ۶ تا ۸ هفته می‌رسد. نکات کلیدی در این دوره شامل موارد زیر است: اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین انجام فیزیوتراپی برای تقویت عضلات پشت مصرف داروهای تجویزشده برای کنترل درد و التهاب جدول زیر، تفاوت‌های دوره نقاهت را نشان می‌دهد: توصیه‌ام به بیماران این است که صبور باشند و به بدنشان زمان بدهند. یک بار بیماری داشتم که با عجله به کار سنگین برگشت و متأسفانه دچار عود علائم شد. این تجربه به من آموخت که آموزش بیمار چقدر حیاتی است. چه کسانی برای جراحی دیسک توراسیک کاندید مناسب هستند؟ هر کسی که درد یا مشکل در ناحیه توراسیک دارد، لزوماً کاندید درمان جراحی فتق دیسک توراسیک نیست. این عمل معمولاً برای افرادی توصیه می‌شود که: علائم شدید عصبی مثل ضعف پاها یا بی‌حسی دارند. درمان‌های غیرجراحی (دارو، تزریق، فیزیوتراپی) پس از ۶ تا ۱۲ هفته بی‌اثر بوده است. به عنوان یک متخصص، همیشه ابتدا گزینه‌های محافظه‌کارانه را بررسی می‌کنم؛ اما اگر ام‌آر‌آی نشان دهد که فتق دیسک به نخاع فشار وارد کرده و بیمار علائم پیش‌رونده دارد، جراحی بهترین انتخاب خواهد بود. در نهایت، تصمیم‌گیری باید با همکاری بیمار و جراح انجام شود. هدف ما این است که با کمترین خطر، بیشترین سود را به بیمار برسانیم. اگر شما هم در این موقعیت هستید، پیشنهاد می‌کنم با یک متخصص مشورت کنید و از مزایا و معایب این مسیر آگاه شوید.